Hezkuntzak euskara gehiago behar du
Euskara eta euskal kultura ardatz izango dituen Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Hezkuntza Lege berri baten alde, Eusko Legebiltzarreko kideei lege berriak honako hiru puntuak jaso ditzala eskatzen diet:
- Euskara ikas- eta irakats-hizkuntza izango duen eredu orokortu inklusiboa.
- Euskal kultura ardatz izango duen euskal curriculuma.
- Hezkuntza ez-arautua osorik euskaraz garatzea.
Sinatu eskaera!
Zabaldu eskaera:
Ohiko galderak
Sinadura bilketaren inguruko ohiko galdera eta erantzun batzuk jaso ditugu hemen. Sakatu galderan erantzuna ikusteko.
Zer ari naiz sinatzen?
Eskaera honen bidez Eusko Legebiltzarreko kideei EAEko Hezkuntza Lege berriak honako hiru puntuak jaso ditzala eskatu nahi zaie:
- Euskara ikas- eta irakats-hizkuntza izango duen eredu orokortu inklusiboa.
- Euskal kultura ardatz izango duen euskal curriculuma.
- Hezkuntza ez-arautua osorik euskaraz garatzea.
Zein da sinadura bilketa honen helburua?
Sinadura bilketa honen helburu nagusia EAEko Hezkuntza Lege berrian eragitea da, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako hezkuntza-sistema osoan euskara ikas- eta irakats-hizkuntza normalizatua izan dadin eta, horretarako, Hezkuntza Legeak euskarazko ikasteredu orokortu inklusiboa jaso dezan. Bide horretan, jendartean euskararen aldeko jarrera sustatu eta ikas komunitatean euskarazko ikasteredua orokortzearen aldeko iritzia ere bultzatu nahi dugu.
Noiz, nork eta nola sinatu?
Sinadura bilketa 2023ko irailaren 12tik urriaren 15era luzatuko da, eta 16 urtetik gorako Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako herritarrek sinatu ahal izango dute eskaria, bi modurara: presentzialki, sinatzeko jarriko diren mahaietan, edo www.euskaragehiago.eus webgunean online. Pertsona bakoitzak behin bakarrik sinatu ahal izango du eskaria, izen-abizenak eta nortasun agiria adieraziz.
Nondik sortzen da sinadura bilketa hau?
2022ko abenduaren 3an, Euskararen Nazioarteko Egunean, EAEko Hezkuntza Lege berriak jaso beharreko hiru neurri jasotzen zituen «Euskara eta euskal kultura, etorkizunaren ardatz» adierazpena aurkeztu zen Bilbon, hezkuntzaren, kulturaren eta euskararen munduko 211 adituk, sortzailek eta profesionalek sinatu zutena.
Aurrekari horretatik abiatuta, Euskalgintzaren Kontseiluak sinadura bilketa honi ekin dio, Euskal Herriko Ikastolak, EHIGE, HEIZE eta Hik Hasi hezkuntza eragileen eta ELA, LAB eta STEILAS sindikatuen laguntzarekin.
Sinadurek balio legala izango dute?
Ez, sinadurek ez dute balio legalik izango. Presio eta kontzientziazio kanpaina bat izango da, eta sinadura kopuruak eskari hauen indar soziala erakutsiko dute. Beraz, zenbat eta sinadura gehiago lortu, euskararen alde eragiteko gaitasun handiagoa izango dugu.
Aurrerago kanpainak jarraipena izatea aurreikusten da?
Urriaren 15etik aurrera sinadura bilketaren emaitzaren aurkezpen publikoa egingo dugu. Emaitzaren arabera, ekimen edo mobilizazio berriak deitzea aztertuko dugu.
Zergatik sinatu eskaria?
Hona hemen euskarazko ikasteredu orokortuaren aldeko sei arrazoi:
- Euskara ikastea eskubide kontua delako. Herritar guztiek dute euskara ezagutzeko eskubidea, edozein izanik ere haien bizitokia, egoera sozioekonomikoa, jatorria edota ingurune soziolinguistikoa. Gaur egungo hezkuntza sistemak ez du eskubide hori bermatzen, eta onartezina da milaka haur eta gazte euskara gaitasun nahikorik gabe uzten aritzea.
- Euskara gutxiago duenari gehiago eman behar zaiolako. Etxetik euskara jasotzen ez duten edo zaurgarritasun soziolinguistiko handiagoa duten ikasleei arreta berezia eta behar bezainbeste baliabide eskaini behar dizkie hezkuntza sistemak.
- Ikasleak euskalduntzeko eredu arrakastatsuena delako. Datuek erakutsi dute ikasle euskaldun eleaniztunak sortzerako orduan arrakasta gehien izan duen hezkuntza eredua dela euskara ikas- eta irakats-hizkuntza duena; D eredua, alegia.
- Kultura ere eskubidea delako, eta kalitatezko hezkuntzaren bidean, ezinbestekoa da euskarazko kulturgintzaren transmisioa bermatzea, gizarte-kohesiorako elementua baita.
- Euskara bizikidetzaren giltzarria delako. Euskara ezagutzea, aberastasun bat baino gehiago, belaunaldi berrien aukera berdintasunean zuzenean eragina duen elementua da, izan garapen profesionalari begira zein eguneroko bizitza sozialean ere.
- Euskarari etorkizuna eskaintzeko. Globalizazioak homogeneizazio azeleratua ekarri eta bizitza erabat digitalizatu zaigun testuinguru honetan hizkuntza gutxituei zaildu egin zaie bizirik irautea. Euskara ez da salbuespena. Hezkuntza da euskararen transmisioa ziurtatzeko eta euskarari etorkizuna eskaintzeko bidea. Eta, aldi berean, hurrengo belaunaldiek etorkizun bizigarria izango badute ezinbestekoa da egungo homogeneizazio joera arrakalatu eta, arlo denetan, dibertsitateari eustea. Euskara da dibertsitateari egin diezaiokegun ekarpenik handienetakoa.
Nortzuk gara
Eusko Legebiltzarrak 2021eko urriaren 14an egindako osoko bilkuran erabaki zuen Euskal Eskola Publikoari buruzko 1/1993 Legea aldatu eta hurrengo hamarkadetako hezkuntza-sistemaren oinarriak ezartzeko prozedura hastea. Ondorioz, Legebiltzarrak Hezkuntza Batzordearen esparruan ponentzia bat eratzeari ekin zion.
Urte bereko abenduaren 16an, Euskalgintzaren Kontseiluaren ekimenez, hezkuntzako eragile nagusiek eta gehiengo sindikalak EAEko Hezkuntza-itunari lotuta euskararen eremuan jaso beharrekoa zehazteko ekarpena egin eta euskarazko eredua orokortzearen aldeko adostasun soziala bultzatu zuten, Batuz Aldatu dinamikaren baitan. Euskalgintzaren Kontseiluaz gain, proposamena babestu zuten Euskal Herriko Ikastolak, EHIGE, Kristau Eskola, HEIZE eta HikHasi hezkuntza eragile nagusiek, bai eta ELA, LAB eta STEILAS gehiengo sindikalak.
Euskaraz hezi, berdintasunean hazi izeneko adierazpena Kontseiluak, hezkuntzako eragileekin adostuta, 2008an aurkeztu zuen Ikasle euskaldun eleanitzak sortzen azterketa-proposamenean oinarritzen da, belaunaldi berriak euskaldun eleanitzak izan daitezen xede duena.
2022ko urriaren 10ean, EAEko Hezkuntza Legeari egindako osoko ekarpena aurkeztu zen, euskararen inguruan jaso beharreko artikuluen proposamen integrala.
Abenduaren 3an, Euskararen Egunean, hezkuntzaren, kulturaren eta euskararen munduko 211 adituk, sortzailek eta profesionalek Euskara eta euskal kultura, etorkizunaren ardatz adierazpenarekin bat egin zuten, Hezkuntza Legeak jaso beharreko hiru eskaera zehatz eginez.
2023ko apirilaren 25ean, Eusko Jaurlaritzaren Gobernu Batzordeak Eusko Legebiltzarrera helarazi zuen Hezkuntza Lege proiektuaren balorazio gazi-gozoa egin zuen Kontseiluak. Ekainaren 6an, Eusko Legebiltzarrak gonbidatuta Hezkuntza Batzordearen aurrean lege proiektuari egindako 33 zuzenketa zehatz aurkeztu zituen, «hizkuntzaren korapiloa askatzeko ekarpen propositiboak».
Irailaren 12an, Hezkuntzak euskara gehiago behar du sinadura bilketa iragarri zen Gasteizen, urriaren 15a bitarte iraungo duena. Kanpainaren helburua, hezkuntza-lege berrian eragiteaz gain, ikas-komunitatea aktibatu eta jendartean euskararen aldeko iritzi eta jarrera hedatzea ere bada.
Ondorengo eragileek bat egin dute sinadura bilketarekin: Euskalgintzaren Kontseilua, Euskal Herriko Ikastolak, EHIGE, HEIZE, Hik Hasi, ELA, LAB eta STEILAS.
Lagundu nahi duzu?
Zabaldu eskaera:
Laguntzeko prest dauden boluntario, irakasle, langile, guraso zein ikasleek bi modutara egin ahal izango dute ekarpena. Lehenik, sinadurak presentzialki jasotzeko mahaiak antolatzea ikastetxeetan, lantokian, unibertsitatean, kalean edota bestelako espazio zein ekimen publikoetan. Aukera baduzu, jarri harremanetan tokiko eragileekin, eskoletako langileekin, guraso elkarteekin, sindikatuekin edo euskara elkarteekin. Sinadurak biltzeko baliabide guztiak materialen atalean topatu daitezke. Bilketaren epemuga (urriak 15) gerturatu ahala, jasotako sinadurak guri helarazteko formularioa aktibatuko dugu webgune honetan.
Bestalde, sinadura bilketaren zabalpena eginez lagundu dezakezu, whatsapp zein sare sozialen bidez materialen atalean igotako euskarriak erabiliz, sareetan #EuskaraGehiago traola erabiliz, edota zuk zeuk sortutako edukiekin (mezuak, argazkiak, bideoak…). Edozein zalantza edo behar izanez gero, idatzi hezkuntza@kontseilua.eus posta helbidera.
Materialak jaitsi
Hemen aurkituko dituzu sinadura bilketan laguntzeko material inprimagarri guztia: sinadurak jasotzeko taula, kartel ezberdinak, eskuorriak, sare sozialetarako edukiak eta abar. Zure kabuz inprimatzea gomendatzen dizugu, baina laguntza behar baduzu, jarri gurekin harremanetan!
